1571 – Ο παπά-Γιωρκης της Βατυλής

Δημοσιεύουμε πιο κάτω το τρίτο κείμενο του αείμνηστου Χριστόδουλου Λεωνίδα.

Ο Παπά-Γιωρκης ήταν παπάς στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στη Βατυλή. Είχε τρεις κόρες κι η παπαδιά ονειρευόταν πως θα τις πάντρευε με συγχωριανά παλικάρια.

Το σπίτι του ήταν χτισμένο στο πιο ψηλό μέρος του χωριού και δέσποζε στην περιοχή. Μεγάλα παράθυρα με χρωματιστά τζαμένια παραθυρόφυλλα και χρωματιστές κουρτίνες διαλεγμένες από την ίδια την παπαδιά, από τα μαγαζιά της Χώρας (Λευκωσίας) που φέρνανε ξένοι πραματευτάδες από τα παζάρια της Ανατολής και τις κρεμούσαν και δίνανε στο χωριό μας φανταχτερή και πανηγυρική όψη.

Κείνες τις μέρες 1571, ο κόσμος άρχισε να φοβάται από τα κακά μαντάτα που φτάνανε στο χωριό καθημερινά. Η Αμμόχωστος πολιορκημένη από τα στρατεύματα του Λαλά Μουσταφά, που την χτυπούσαν απ’ όλες τις μεριές, πολεμούσε με τα δόντια για να κρατηθεί. Τους λείψανε το ψωμί και τα λιγοστά τρόφιμα που είχανε, όμως κρατιόνταν. Σφάξανε ότι ζωντανό υπήρχε για να φάνε οι υπερασπιστές της πόλης, που πολεμούσανε τον οχτρό.

Καραβιές φτάνανε καθημερινά οι στρατιώτες, με πανύψηλες σκάλες και σχοινιά και αρπάγια ρίχνανε ν’ αναρριχηθούν στα τείχη της ηρωϊκής πόλης της Αμμόχωστος. Ένα χρόνο πολεμούσανε και απωθούσανε τους εχθρούς μα μπροστά στο αμέτρητο ασκέρι, τα σπαθιά και τα κοντάρια στόμωσαν… κι ο εχθρός ύψωσε τις πρώτες σημαίες στον προμαχώνα.

Το μαντάτο ετούτο το ‘μαθε πρώτος ο Παπά-Γιωρκης και σκέφτηκε ότι σε λίγες ώρες ο στρατός του Λαλά Μουσταφά θα ‘φτανε στη Βατυλή. «Πρέπει να φύγω το συντομότερο». Έβγαλε το σχέδιο του και σε λίγα λεπτά ο παπάς, η παπαδιά και οι τρεις κόρες τους ήτανε στον δρόμο για τη Λάρνακα.

Περπατώντας φτάσανε στα υψώματα του Χαλκόβουνου και καθίσανε να ξαποστάσουν. Κάτω στα πόδια τους φαινότανε ο απέραντος κάμπος και στο βάθος η Βατυλή με τα λιγοστά σπιτάκια της που ξεπρόβαλλαν μέσα από τις πράσινες ελιές, η εκκλησία του Αϊ Γιωρκού και του Αϊ Νικόλα και το σπίτι του στο βάθος.

– «Παπαδιά και θυγατέρες ξεκουραστείτε λίγο εδώ και εγώ θα γυρίσω στο χωριό γιατί ξέχασα να πάρω το πορτοφόλι με τα λεφτά. Χωρίς λεφτά πού θα πάμε;».

Ξεκίνησε και με μεγάλες δρασκελιές έφτασε στο χωριό, διέσχισε τα στενά δρομάκια κι έφτασε στο σπίτι του, έκαμε τον σταυρό του και έβαλε φωτιά στο κονάκι. Σε λίγο έφτασε πίσω στο Χαλκόβουνο και τους είπε:

– «Τώρα που έβγαινα του χωριού, μπαίνανε τα τούρκικα στρατεύματα. Βλέπετε τους καπνούς, έχουν βάλει στο σπίτι μας φωτιά».

Ξεκίνησαν όλοι μαζί και μέσω του χωριού Τρούλλοι φτάσανε στη Λάρνακα. Όταν έφτασαν στη Λάρνακα ο ήλιος είχε δύσει. Το βράδυ ο Παπά-Γιωρκης βρήκε καράβι που έφευγε για τη Βενετία και μπαρκάρανε. Φτάσανε σε λίγες μέρες στη Βενετία. Στη Βενετία υπήρχε αρκετός ελληνισμός, ιδιαίτερα έμποροι και πλοιοκτήτες.

Η οικογένεια του Παπά-Γιωρκη δεν άργησε να δημιουργήσει σχέσεις και προσαρμόστηκε στο νέο περιβάλλον. Την Βατυλή όμως δεν την ξεχάσανε ποτές. Στείλανε στην εκκλησία του Αϊ Γιώρκη ένα θυμιατό, ένα ασημένιο άγιο Ευαγγέλιο, μια εικόνα Βυζαντινής τεχνοτροπίας που εικονίζει τον Άγιο Γεώργιο, την Παναγία και τον Άγιο Νικόλαο. Η εικόνα αυτή είχε συμβολικό χαρακτήρα. Χαρακτήριζε τις τρεις εκκλησίες που υπήρχαν στη Βατυλή.

Στην εκκλησία της Βατυλής υπήρχε επιστολή, η οποία εστάλη από τις κόρες του Παπά-Γιωρκη που ανάγγελλε τον θάνατο του πατέρα τους.

Αυτή η εικόνα βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο στη Λευκωσία.

Κατηγορίες: ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ