Επικήδειος λόγος Ευρωβουλευτή Κώστα Μαυρίδη για ήρωα Αντρέα Πουλλαϊδη από Βατυλή
Επικήδειος λόγος Ευρωβουλευτή Κώστα Μαυρίδη για ήρωα Αντρέα Πουλλαϊδη από Βατυλή
Με σχεδόν 45 χρόνια καθυστέρηση, αποχαιρετούμε σήμερα στο ναό του Αγίου Γεωργίου στα Λατσιά, ένα άξιο τέκνο και ήρωα της κατεχόμενης Βατυλής, τον Αντρέα Πουλλαίδη, τον γιο του Γιώργου και της Σοφίας, που γεννήθηκε την 1η Αυγούστου 1956.
Σε αυτό το μικρό κασελάκι-φέρετρο που βρίσκονται τα ελάχιστα οστά του Αντρέα, ακουμπάνε σήμερα οι γονείς του που τον ανάγιωσαν και έφυγαν με το μαράζι της προσμονής του. Η μάνα έφυγε το 2000 και δύο χρόνια αργότερα ο πατέρας, χωρίς να θάψουν έστω τον μονάκριβο γιό τους, το σπλάχνο και καμάρι τους.
Σε αυτό το κασελάκι ακουμπάνε οι εφτά αδελφές του, που η ζωή τους σημαδεύτηκε από τον χαμό του αδελφού τους.
Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάνε οι συμπολεμιστές του, ζώντες και μη, που πολέμησαν με όσα μέσα είχαν σε ένα προδομένο αγώνα.
Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάνε τα ανήψια και ξαδέλφια του που βρίσκονται ανά την οικουμένη, οι φίλοι και συμμαθητές του και ίσως, κάποια κοπέλα που έκρυψε βαθιά μέσα της τον καημό της.
Σ΄ αυτό το μικρό κασελάκι ακουμπάμε κι εμείς να ξαποστάσουμε λίγο, που ακόμη περιπλανιόμαστε στην προσφυγιά και καρτερούμε.
Ο πατέρας του Αντρέα ήταν ένας πρωτοπόρος και εργατικός γεωργοκτηνοτρόφος. Από τους πρώτους της περιοχής που απέκτησε θεριστική μηχανή, τρακτέρ και άλλα μηχανήματα. Καθώς μεγάλωνε η παραγωγή, μεγάλωνε και η οικογένεια. Οι γονείς αγαπούσαν τις εφτά κόρες, αλλά προσεύχονταν και για ένα γιο, που τελικά, με το πλήρωμα του χρόνου, γεννήθηκε την 1/8/1956. Ο Αντρέας βαφτίστηκε στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο χωριό του. Όλοι τον λάτρευαν. Φοίτησε πρώτα στο Δημοτικό και ακολούθως μέχρι την Τρίτη Γυμνασίου για να ασχοληθεί με τις εργασίες του πατέρα του. Μέσα σε 2-3 χρόνια έμαθε να χειρίζεται όλα τα γεωργικά μηχανήματα και ο πατέρας τον καμάρωνε.
Τον Γενάρη του 1974 (σειρά κατάταξης 56 Α’, κατατάγηκε στην ΕΦ με ΑΣΜ 5594), μετά την βασική εκπαίδευση, τοποθετήθηκε στο 70 Τάγμα Μηχανικού στη Λευκωσία με ειδικότητα στην τοποθέτηση ναρκών. Ήταν πρόθυμος και φιλότιμος στρατιώτης.
Δυστυχώς, ήταν εποχή όπου τα πάθη και τα μίση βρίσκονταν σε έξαρση. Η χούντα με τα όργανά της στην Κύπρο είχαν παρεισφρήσει και διαβρώσει την κοινωνία και ιδιαίτερα την Εθνική Φρουρά, θέτοντάς την εκτός της αποστολής της. Αποτέλεσμα της ανωμαλίας εκείνης, το έγκλημα του πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 1974, που έδωσε την καλύτερη ευκαιρία στην Τουρκία που παραμόνευε για χρόνια. Μια ευκαιρία διπλωματική και προπάντων, στρατιωτική, αφού η χούντα των Αθηνών και τα όργανά της αποδείχτηκε ότι με την στάση τους άνοιξαν τις πύλες στον εχθρό για να ακολουθήσει στις 20 Ιουλίου 1974 η τουρκική εισβολή και η εθνική συμφορά.
Η Κύπρος εγκαταλειμμένη δίνει τον υπέρτατο αγώνα ενάντια στον Αττίλα. Την πρώτη μέρα της εισβολής, ο Αντρέας βρισκόταν στην Μονάδα του, η οποία ανέλαβε διάφορες αποστολές ναρκοθέτησης περιοχών.
Στις 22 Ιουλίου 1974 το απόγευμα, τίθεται σε εφαρμογή η εκεχειρία την οποία η Τουρκία απλά εκμεταλλεύτηκε ως μέρος σχεδίου της για να αποβιβάσει βαρύ οπλισμό και χιλιάδες στρατό και να επεκτείνει την τουρκοκρατούμενη περιοχή. Καθώς λοιπόν οι τουρκικές επιθέσεις συνεχίζονται, το Μηχανικό αναλαμβάνει νέες αποστολές. Τέλος Ιουλίου, Ομάδα του Μηχανικού, μαζί και ο Αντρέας, βρισκόταν σε αποστολή στην περιοχή Τρικώμου. Την πρώτη Αυγούστου, μέρα των γενεθλίων του, ο Αντρέας επισκέφτηκε την οικογένεια του στη Βατυλή. Στις εκκλήσεις συγγενών να παραμείνει στο χωριό αφού τα πράγματα ήταν «πολύ άσχημα», ο Αντρέας ήταν άκαμπτος: «Είμαστε πολύ λίγοι και έχουμε απόλυτη ανάγκη ο ένας τον άλλον», τόνιζε. Αποφασισμένος να επιστρέψει αυθημερόν στη Μονάδα του, αφού αποχαιρέτισε πολλούς συγγενείς και φίλους και επειδή στο δρόμο προς Λευκωσία είχε καταστραφεί το γεφύρι της Αφάνειας, ο Αντρέας επέστρεψε στη Μονάδα του από άλλο δρομολόγιο.
Στις 5 Αυγούστου, ο Αντρέας Πουλλαίδης περιλαμβάνεται σε ομάδα που ανέλαβε αποστολή να στρώσει ναρκοπέδιο στην Λάπηθο, στην κατεχόμενη Επαρχία μου. Οι 48 άντρες προωθούνται προσεχτικά στα υψώματα μεταξύ Καραβά-Λαπήθου μπροστά από τις θέσεις της ΕΦ και υπό την άμεση απειλή των τουρκικών στρατευμάτων. Εκεί, στο στόμα του λύκου, αρχίζουν να στρώνουν μεγάλο ναρκοπέδιο 3000 μέτρων από τα ριζά του βουνού προς την θάλασσα με σκοπό την παρεμπόδιση προέλασης των εισβολέων. Δουλεύουν ακούραστα για εκπλήρωση της δύσκολης αποστολής. Οι εργασίες προχωρούσαν, αλλά διακόπηκαν το απόγευμα για να συνεχιστούν την επομένη. Οι άντρες διατάζονται να παραμείνουν στον χώρο το βράδυ, καθώς οι Τούρκοι προωθούνται. Δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε τις ευθύνες του χουντικού αξιωματικού και την συμπεριφορά του. Την επόμενη μέρα χαράματα, 6 Αυγούστου, οι τουρκικές δυνάμεις εξαπολύουν γενική επίθεση με τεράστιο αριθμό στρατιωτών, βαρύ οπλισμό, άρματα και βολές από το πολεμικό ναυτικό. Σφοδρές μάχες ακολουθούν και οι στρατιώτες του Μηχανικού βρίσκονται εγκλωβισμένοι. Χωρίζονται σε τρεις Ομάδες με επικεφαλής έφεδρους αξιωματικούς για να επιχειρήσουν τη διαφυγή τους με πορεία προς την θάλασσα και ακολούθως δυτικά προς την Βασίλεια. Ο Αντρέας βρίσκεται σε μια ομάδα που μέσα από περβόλια και φράχτες, καταφέρνουν να φτάσουν κοντά στην παραλία και από εκεί κινούνται πιο δυτικά παραλιακά. Σε αυτή την πορεία, η ομάδα ενέπεσε σε ενέδρα τούρκων εισβολέων και ακολούθησε φονική μάχη μέχρις εσχάτων. Μετά τον διασκορπισμό που ακολούθησε, ο Αντρέας δεν έδωσε οποιαδήποτε σημεία ζωής και η τύχη του αγνοείτο.
Μέσα στον καύσωνα του Αυγούστου, το καμάρι της Βατυλής κείτεται νεκρός στα χώματα της Λαπήθου. Η δροσιά του βουνού τον νανουρίζει και ο αέρας από την Κερυνειώτικη θάλασσα του δροσίζει το πρόσωπο. Σαράντα πέντε σχεδόν χρόνια μετά, μετράμε τον πόνο μας. Τι άραγε να είχε στο μυαλό του; Πού χώρεσε τόση προδοσία; Πώς χώρεσαν τόσα όνειρα και λεβεντιά σε ένα τόσο μικρό κασελάκι;
Αλίμονο! Την ώρα που πραξικοπηματίες έκαναν παλικαρισμούς στα μετόπισθεν, στα χώματα της Κερύνειας ο στρατιώτης του Μηχανικού Αντρέας Πουλλαίδης από την Βατυλή κείτεται νεκρός.
« Ήταν ωραίο παιδί.
Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε
σκύψανε τα βουνά για να φανεί
…Ήταν γενναίο παιδί.
Kαι τα χέρια του, ανοιχτές πλατείες της ερημιάς.
Βρόντηξαν τα βουνά της και ο κάμπος της Μεσαριάς τράνταξε.
Δεν έκλαψαν
Γιατί να κλάψουν
Ήταν γενναίο παιδί!»
Όταν οι γονείς έμαθαν τι συνέβηκε στους στρατιώτες του Μηχανικού, σπάραζαν από το κλάμα και ντύθηκαν στα μαύρα μέχρι που πέθαναν. Στο σπίτι του Γιώργου και της Σοφίας, γιορτή και χαρά δεν υπήρξε έκτοτε. O πατέρας ψάχνει απεγνωσμένα να μάθει κάτι για τον αγνοούμενο γιο του και εκείνος απαντά μέσω των στίχων του ποιητή (Άντη Κανάκη):
– Εμένα μη με γυρεύετε με τη φωτογραφία.
Πολλούς έτσι γυρεύουν. Μα κανένα δεν βρίσκουν.
Εμένα θα με βρείτε στον Πενταδάχτυλο
μικρό δεντρί μες στα πολλά,
καταπράσινο, μπροστά στον ήλιο την αυγή
γεμάτο χρυσοστάλες.
Μη με κόψετε όμως.
Αφήστε με να μεγαλώσω.
Να τραγουδάτε στον ίσκιο μου τα καλοκαίρια.
Μη με γυρεύετε με τη φωτογραφία.
Είμαι ένα ματσικόρυδο στη Μεσαορία.
Μη με κόψετε όμως.
Αφήστε με να μεγαλώσω.»
Tο 2014-15 κάποια οστά εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο στην περιοχή της Αιρκώτισσας, χώματα Λαπήθου, στα πλαίσια του προγράμματος εκταφών της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων. Κατόπιν εξετάσεων διακριβώθηκε ότι ανήκουν στον πεσόντα Αντρέα Πουλλαίδη.
Απέναντι στις πάσης λογής ερπύστριες και βομβαρδισμούς, τιμούμε και μνημονεύουμε τα παιδιά μας, για να κρατήσουμε άσβεστη την μνήμη και ζωντανή τη λαχτάρα για Ελευθερία. Στην παιδεία μας, ξέρουμε από μικροί πως «απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά και σαν πρώτα αντρειωμένη Χαίρε ω Χαίρε Ελευθεριά». Και τα κόκκαλα των πεσόντων μας είναι ο πυρσός μέσα στα σκοτάδια που μας δείχνει την πορεία και για να εκπληρώσουμε την δική μας αποστολή μας απέναντι στην Ιστορία, όπως εκπλήρωσαν την αποστολή τους οι άντρες του Μηχανικού. Θα διεκδικήσουμε ό,τι μας ανήκει ως Έλληνες και Ευρωπαίοι; Ή, θα μετατραπούμε σε ευρωπαίους δεύτερης κατηγορίας, θα ενδώσουμε στα πρόσκαιρα, στην ύλη και στην ιδιοτέλεια;
Τώρα, ενώπιον των οστών ενός 18 χρονών ήρωα, συγχωράμε όσους λάθεψαν και πλανήθηκαν. Αλλά, δεν ξεχνάμε το κακό. ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ το κακό.
Ένα παιδί γεμάτο όνειρα χάθηκε σαν άνεμος μια καυτή μέρα του Αυγούστου. Κι όταν το φεγγάρι θα βγαίνει ολόλαμπρο πέρα στον κάμπο της Μεσαριάς και στα περβόλια που περπάτησε, όταν θα λέμε Χριστός Ανέστη, όταν η πρωινή δροσιά θα γεμίζει δροσοσταλίδες τον τάφο του γονιών του στο κοιμητήριο Αγίου Γεωργίου Κοντού στη Λάρνακα, η ίδια αυτή δροσιά θα φτάνει με την σκέψη μας στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας όπου είναι θαμμένα τα σπλάχνα μας, μεταξύ τους και ο ήρωας Αντρέας Πουλλαίδης. Ο γιος του Γιώργου και της Σοφίας, που έχει πλέον μετουσιωθεί σε σπλάχνο και καμάρι όλων μας, της Κύπρου και του Ελληνισμού ολόκληρου. 
Κώστας Μαυρίδης – Ευρωβουλευτής
costas.mavrides@europarl.europa.eu