Ο επικήδειος για τον ήρωα Ανδρέα Πογιατζιή από τον συμπολεμιστή του, Χρίστο Στασή
Καλούμαστε σήμερα να πούμε το ύστατο χαίρε και να τιμήσουμε άλλον ένα ήρωα του 1974, που αναγνωρίστηκε με την μέθοδο ταυτοποίησης των οστών. Ακόμη πιο δύσκολο το έργο αυτό για μένα, αφού καλούμαι, για άλλη μια φορά, να αντιπροσωπεύσω το λόχο μας, τον 120 ΛΒΟ και να αποχαιρετήσω, 47 χρόνια μετά, τον νεαρό τότε φίλο, συντοπίτη και συμπολεμιστή Ανδρέα Πογιατζιή από τη Βατυλή. Ο Ανδρέας βρέθηκε σε τάφο στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας μαζί με τους άλλους 2 συμπολεμιστές του που επέβαιναν στο ίδιο λαντ – ρόβερ, – Χριστάκη Νικολάου από τον Άγιο Γεώργιο Σπαθαρικού και Μιχαήλ Χαραλάμπους από το Αργάκι Μόρφου, αγνοούμενοι και αυτοί μέχρι πρότινος. Είναι ο έβδομος κατά σειρά συμπολεμιστής μας του 120 ΛΒΟ από τη λίστα των αγνοουμένων – μετά τον Γιάννη Αριστοδήμου από τη Δρίμου, τον Κρίνο Ηλία από τα Πηγένια, τον Στέφανο Κυριάκου από την Πέγια και τον Χρίστο Σωφρονίου από την Πηγή, τον Κυριάκο Γεττίμη από τον Καραβά και Ανδρέα Ορθοδόξου από το Τρίκωμο – που ταυτοποιήθηκε και θα ταφεί με τις τιμές που του αξίζουν ύστερα από 47 χρόνια. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν επίσης εντοπιστεί, ταυτοποιηθεί και ταφεί με τις αρμόζουσες τιμές και οι δύο εγγεγραμμένοι νεκροί του λόχου μας που σκοτώθηκαν στον βομβαρδισμό του Κοντεμένου, Ανδρέας Κυριάκου από τη Μακράσυκα και ο καρδιακός φίλος και συντοπίτης του Ανδρέα, Σάββας Κυριάκου από την Ασσια, που είχε τη δική του τραγική ιστορία. Έτσι το μαρτύριο που κράτησε σχεδόν μισό αιώνα για την οικογένεια του Ανδρέα Πογιατζιή, τελειώνει σήμερα και η πατρίδα μας θα τον υποδεχθεί στα σπλάχνα της, με τις αρμόζουσες τιμές. Δυστυχώς όμως, η ζωή σκληρή και αδυσώπητη στέρησε το δικαίωμα στους γονείς του Ανδρέα να μάθουν για την τύχη του λεβέντη τους αφού έφυγαν από τη ζωή πριν πληροφορηθούν για το τι έγινε με το παιδί τους. Είμαι βέβαιος όμως ότι μόνο με αισθήματα εθνικής υπερηφάνειας θα τον κατευόδωναν αν ζούσαν, όπως πράττει εξάλλου σήμερα και η υπόλοιπη οικογένεια του, και οι άλλοι συγγενείς και φίλοι, μιας και ο λεβέντης τους από σήμερα συναντά τους άλλους ήρωες μας στο πάνθεο των αθανάτων που θυσιάστηκαν για την ελευθερία και την δημοκρατία της πατρίδας μας.
Ο Ανδρέας κατατάγηκε στην εθνική φρουρά τον Ιανουάριο του 1974. Μετά την βασική του εκπαίδευση επιλέγηκε για την ειδικότητα του οδηγού και αφού συμπλήρωσε την εκπαίδευση του, μετατέθηκε στον 120 ΛΒΟ σαν οδηγός ΠΑΟ 106 χιλ.. Εμείς στο στρατόπεδο γνωρίσαμε ένα φιλότιμο, πρόσχαρο και γελαστό νεαρό με αίσθηση χιούμορ, υπεύθυνο και εργατικό. Όταν μετά το προδοτικό πραξικόπημα ακολούθησε η τουρκική εισβολή, ο λόχος μας είχε σημαντική αποστολή να επιτελέσει για την υπεράσπιση της πατρίδας. Τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 19 Ιουλίου, όταν εντοπίστηκε η τουρκική αρμάδα να πλέει προς Κύπρο, έγινε συναγερμός για να σταλούν δυνάμεις του λόχου μας στην Κερύνεια πριν τα ξημερώματα, για να αποφύγουμε τις επιθέσεις της αεροπορίας. Τόσο όμως ήταν το μέγεθος της προδοσίας που η ηγεσία του ΓΕΕΦ δεν το ενέκρινε καθησυχάζοντας το διοικητή μας ότι πρόκειται για ασκήσεις προς εκφοβισμό.
Τα χαράματα όμως της 20ης Ιουλίου, όταν ήδη άρχισε η τουρκική εισβολή στοιχεία ΠΑΟ 106 χιλ., όλμων 4,2’, και πύραυλων εδάφους-εδάφους στάλθηκαν σε όλο το μήκος του μετώπου για να ενισχύσουν τις δυνάμεις της εθνικής φρουράς και της ΕΛΔΥΚ που μάχονταν κατά του τούρκου εισβολέα. Για αυτό και οι μεγάλες απώλειες του λόχου μας. Πέντε νεκροί, είκοσι αγνοούμενοι και αρκετοί τραυματίες.
Το Σαββάτο, 20 Ιουλίου 1974, γύρω στις 3:45 μ.μ, 8 στοιχεία ΠΑΟ 106 χιλ. υπό την διοίκηση του υπολοχαγού Κωνσταντίνου Αργυρόπουλου διετάχθησαν να μεταβούν στην Κερύνεια –μέσω Κλεπίνης- και να υποστηρίξουν τις δυνάμεις της ΕΦ. που μάχονταν για την απόκρουση του εισβολέα. Οδηγός στο πρώτο στοιχείο, που επέβαινε και ο υπολοχαγός μας, ο Ανδρέας Πογιατζιής, ο ήρωας την κηδεία του οποίου τελούμε σήμερα. Περιπετειώδης όμως, η διαδρομή μας, μιας και μηχανοκίνητος λόχος και χωρίς αντιαεροπορική κάλυψη είμαστε εύκολη λεία για την εχθρική αεροπορία. Τρεις φορές μας μυδραλλιοβόλησαν τα τούρκικα αεροπλάνα αλλά ευτυχώς δεν βρήκαν στόχο. Όταν φτάσαμε στην Κλεπίνη μας δόθηκαν οδηγίες να κατευθυνθούμε προς την Κερύνεια όπου θα βρούμε τις άλλες δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς και να τις υποστηρίξουμε.
Κατευθυνθήκαμε λοιπόν προς Κερύνεια με τα λαντ – ρόβερ σε φάλαγγα 100 μέτρα απόσταση το ένα από το άλλο. Διασχίσαμε την Κερύνεια και προχωρήσαμε προς τον Άγιο Γεώργιο χωρίς να συναντήσουμε ούτε δικά μας στρατεύματα ούτε τουρκικά, αλλά ούτε και ξέραμε που γινόταν η απόβαση. Μπήκαμε στον Άγιο Γεώργιο και ξαφνικά ακούσαμε ριπές, πυροβολισμούς και πολυβολισμούς. Δεν ξέραμε που ήταν οι τούρκοι αλλά καταλάβαμε ότι είχαμε ήδη μπει στη μάχη.
Όπως μου διηγήθηκε αργότερα ο λοχαγός μας, αλλά και ο συμπολεμιστής μου Απόστολος Αποστόλου που ήταν ο στοιχειάρχης του δεύτερου στοιχείου και ακολουθούσε σε κοντινή απόσταση το πρώτο, είχε συμβεί κάτι φοβερό. Καθώς προχωρούσαμε για να συναντήσουμε τις δυνάμεις μας που θα υποστηρίζαμε, ο λοχαγός είδε ένα στρατιώτη στο δρόμο. Ήταν 5:50 το απόγευμα. Σταμάτησε να τον ρωτήσει που ήταν οι δικοί μας και που ήταν οι Τούρκοι. Αυτός όμως ήταν Τούρκος και ήταν ο σκοπός που έβαλαν τα τούρκικα στρατεύματα που είχαν ήδη αποβιβαστεί από τα ξημερώματα του Σαββάτου. Ο ταγματάρχης τους βλέποντας τον υπολοχαγό μας να κουβεντιάζει με τον στρατιώτη τους νόμισε ότι είμαστε τουρκοκύπριοι και κατευθύνθηκε προς το μέρος μας να μας υποδεχθεί. Όταν πλησίασε σε απόσταση 5-6 μέτρων πρότεινε το χέρι προς τον λοχαγό μας για χειραψία λέγοντας του μερ χαπ…. Δεν πρόλαβε να τελειώσει την φράση του διότι ο λοχαγός μας καταλαβαίνοντας ότι πρόκειται για τούρκους – είδε και τα διακριτικά του αξιωματικού- τους «έραψε» και τους δυο με μια ριπή. Δεχθήκαμε όμως τότε την επίθεση των δεκάδων επίλεκτών στρατιωτών που παραμόνευαν ανάμεσα στα δέντρα. Ταμπουρωθήκαμε και αμυνόμαστε όπως μπορούσαμε. Ο Ανδρέας μέσα στο λαντ – ρόβερ είδε τη σκηνή που διαδραματίστηκε λίγα μέτρα μπροστά του και ανέπτυξε ταχύτητα για να αποφύγει τα εχθρικά πυρά και βρουν θέσεις μάχης να κτυπήσουν τον εχθρό. Έκτοτε όμως η τύχη και των τριών που επέβαιναν του οχήματος αγνοείτο. Η μάχη κράτησε πάνω από 2 ώρες και οι Τούρκοι μας χτυπούσαν μανιωδώς με πολυβόλα, οπλοπολυβόλα και ΠΑΟ 90 χιλ. και άρματα μάχης. Εμείς ανταποδίδαμε με τα ατομικά μας όπλα- μαρτίνια- και όσοι μπόρεσαν έριξαν και κάποιες βολές με τα ΠΑΟ. Όταν βράδιασε γύρω στις 8:15 οπισθοχωρήσαμε για να ανασυνταχθούμε και να δούμε τι θα κάναμε στη συνέχεια. Διεσώσαμε τα 4 από τα 8 ΠΑΟ 106 χιλ., και στην αναφορά που κάναμε στις 10 το βράδυ ήμασταν 27 από τους 35 άντρες που ξεκινήσαμε. Οχτώ αγνοούμενοι και μερικοί τραυματίες δύο από τους οποίους πολύ σοβαρά και μεταφέρτηκαν στο νοσοκομείο. Αργότερα επέστρεψαν άλλοι τέσσερεις και έτσι τώρα αγνοούντο οι τρεις στρατιώτες του πρώτου στοιχείου, ανάμεσα τους και ο Ανδρέας και ο Δόκιμος ανθυπολοχαγός Ιωάννης Βάκης. Πολύ βαρύς ο φόρος αίματος για το λόχο μας την πρώτη μέρα της εισβολής λόγω της προδοσίας.
Οι διασωθέντες άντρες του λόχου μας με τα τέσσερα εναπομείναντα ΠΑΟ 106 χιλ. έμειναν και πολέμησαν στην Κερύνεια για αποκρούσουν τον εισβολέα, να υπερασπιστούν την πατρίδα. Άνιση μάχη και προδομένη. Τη Δευτέρα 22 Ιουλίου που έγινε η μεγάλη επίθεση των τουρκικών δυνάμεων, ήταν πραγματική κόλαση εκεί. Συνεχείς κανονιοβολισμοί από την μεριά της θάλασσας από τα τούρκικα πλοία. Από τον Άγιο Ιλαρίωνα οι όλμοι έπεφταν βροχή και οι πολυβολισμοί ήταν ασταμάτητοι. Από πάνω τα τούρκικα αεροπλάνα μας βομβάρδιζαν και μας μυδραλλιοβολούσαν ανηλεώς. Και μπροστά μας η 39η μεραρχία του τουρκικού στρατού, που είχε αποβιβαστεί σχεδόν ανενόχλητη το προηγούμενο διήμερο με πλήρη εξοπλισμό και δεκάδες άρματα μάχης να μας βάλλουν μανιωδώς. Και εμείς, μια χούφτα υπερασπιστές της πατρίδας 19χρονα και 20αχρονα παλληκάρια με ελάχιστο εξοπλισμό, προδομένοι, να προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να αποκρούσουμε τις ορδές του εισβολέα. Και το μέτωπο έσπασε. Η πολλαπλάσια δύναμη και ο υπέρτερος εξοπλισμός με την συμβολή της προδοσίας, λύγισαν το θάρρος, την ψυχή, την καρδιά.
Στο κάλεσμα της πατρίδας ο Ανδρέας απάντησε δυναμικά παρών. Με ελάχιστο εξοπλισμό, προδομένος όπως όλοι μας, αγωνίστηκε στο σημείο που έγινε η εισβολή για να υπερασπιστεί την πατρίδα, τα ιερά, τα όσια μας, τις οικογένειες μας. Αγωνίστηκε ο Ανδρέας ένα 18χρονο παλληκάρι, να υπερασπιστεί το υπέρτατο αγαθό, αυτό της ελευθερίας, να υπερασπιστεί το δικαίωμα του κάθε ενός από εμάς να μπορεί λεύτερος να περπατήσει στα χώματα της Κερύνειας, της γενέτειρας του Βατυλής, της Αμμοχώστου, της Μόρφου, της Μεσαρκάς.
Αυτά κλήθηκε να υπερασπιστεί ο Ανδρέας. Δεν αρνήθηκε και δεν φοβήθηκε. Η μοίρα όμως ήταν αλλιώς γραμμένη για τα μεγάλα, για την θυσία, για την πατρίδα.
Θυσιάστηκε λοιπόν για την πατρίδα ο Ανδρέας καθώς και τα άλλα παλληκάρια μας εκπληρώνοντας στο ακέραιο το καθήκον τους. Κάποιοι άλλοι όμως στη συνέχεια δεν έκαναν αυτό που έπρεπε για την πατρίδα με αποτέλεσμα να διεισδύσει στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό μας σύστημα η διαφθορά και η διαπλοκή, με αποτέλεσμα η πατρίδα μας να οδηγηθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Το σημερινό κατάντημα πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, οφείλεται στην αποξένωση της ψυχής από τα ήθη, τις αξίες και τις ιδέες που κράτησαν όρθιο τον κυπριακό ελληνισμό από τα βάθη των αιώνων.
Η υπόσχεση μας προς εσένα φίλε Ανδρέα αλλά και προς του άλλους λεβέντες που δώσατε την ζωή τους σε εκείνο τον άνισο και προδομένο πόλεμο, είναι ότι θα είμαστε μπροστάρηδες στον αγώνα Απελευθέρωση και Επανένωση της πατρίδας μας. Για να μπορέσουμε να κοιτάξουμε τους νέους μας στα μάτια, για να δικαιωθούν αυτοί που αγωνίστηκαν για τη Ελευθερία και τη Δημοκρατία, αλλά κυρίως για την δικαίωση της Δικής σας Θυσίας, πρέπει ενωμένοι να αγωνιστούμε για να μπορέσουμε ελεύθεροι και όχι επισκέπτες να ξαναπάμε στην Σαλαμίνα, στη Μεσαρκά, στην Μόρφου, στην Κερύνεια όπου πολέμησες, στην γενέτειρα σου τη Βατυλή. Ελεύθεροι και όχι επισκέπτες να ανάψουμε το κερί μας στον Απόστολο Βαρνάβα, στην Παναγία της Λύσης, στον Άη Μάμμα, στον Απόστολο Ανδρέα, στον Άγιο Χρυσόστομο, στον Άγιο Γεώργιο του χωριού σου. Λεύτεροι και όχι επισκέπτες να πάμε να προσκυνήσουμε στον τόπο που θυσιάστηκες. Διότι μόνο τότε θα δικαιωθεί η θυσία σας. Και η δική σου, φίλε Ανδρέα, και των άλλων παλληκαριών που έπεσαν στο πεδίο της μάχης υπερασπιζόμενοι τα άγια χώματα μας στον άνισο και προδομένο αγώνα του 1974.
Αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο και από τους συγγενείς και φίλους σας και από εμάς τους συμπολεμιστές σας και από τους άλλους συμπατριώτες μας. Στο καλό φίλε Ανδρέα εκεί που πας. Χαιρέτα μας τους άλλους ήρωες και πες τους ότι εμείς θα κρατάμε ψηλά τη σημαία του Αγώνα Απελευθέρωση και Επανένωση της Πατρίδας μας. Ας είναι ελαφρύ το χώμα της προσφυγιάς που θα σε σκεπάσει. Αιωνία σου η μνήμη!!!
Χρίστος Στασής (Λύση)
25/06/2021
Κατηγορίες: ΠΕΣΟΝΤΕΣ